درس نامه ای برای علوم شناختی و رسانه
به گزارش وبلاگ فروشندگان ، کتاب درس نامه علوم شناختی و رسانه اثر محمد شهبا و مهرداد پورعلم از سوی انتشارات افکار تازه در 410 صفحه، با شمارگان 300 نسخه و قیمت 150 هزار تومان منتشر شد.
در مقدمه این کتاب آمده است: با توجه به توسعه علوم و فناوری های شناختی در کشور و لزوم پی ریزی رشته های تازه دانشگاهی در این حوزه و نیز با توجه به اهمیت فزاینده رسانه ها، تدوین کتاب درسی در زمینه علوم شناختی و رسانه اجتناب ناپذیر می کند. هدف اصلی از تدوین این کتاب، معرفی علوم شناختی و ارتباط آن با مطالعات و کاربرد رسانه ها و به ویژه رسانه های تصویری مانند فیلم و تلویزیون است. به این منظور و بر پایه درس های تنظیمی برای رشته کارشناسی ارشد علوم شناختی و رسانه)، سعی شده است در طراحی فصل ها و محتوای آنها هم به علوم شناختی توجه گردد و هم به نقش این علوم در فراوری و بهره برداری و کاربرد رسانه های تصویری.
نویسندگان در فصل نخست، تاریخچه و اهداف و راهبردهای علوم شناختی و حیطه های گوناگون آن را با اولویت ارتباط با رسانه تشریح نموده اند. هدف اصلی این فصل، فراهم کردن زمینه ای کلی برای حیطه گسترده علوم شناختی (با اولویت ارتباط با رسانه) است.
فصل دوم به گستره و گوناگونی و کارنمودها و محتوای رسانه های امروز، با تأکید بر رسانه های تصویری، از جمله فیلم و تلویزیون اختصاص داده شده است. در این فصل مهم ترین دیدگاه های نظری رسانه، همانند نظریه ارتباطات، نظریه هنجاری، نظریه مخاطب، نظریه تأثیر، نظریه استفاده و رضامندی نظریه تأثیر محدود، نظریه جذابیت عمومی، نظریه شناخت اجتماعی و نظریه بازنمایی، معرفی شده است.
تمرکز اصلی فصل سوم بر تعریف و شرح مهم ترین نظریه های شناختی در زمینه رسانه ها و موارد مورد توجه آنها پایدار است: از جمله نظریه های شناختی درباره ادراک، احساس، تخیل، توجه و غوطه وری. هدف این فصل، شرح چگونگی رویارویی مخاطب با رسانه و فهم و ادراک آن و عوامل دخیل در این امر چه نظریه های شناختی مطرح شده است.
فصل چهارم به مهم ترین روش های پژوهش رسانه ای از دیدگاه شناختی می پردازد. عمده ترین مطالب این فصل عبارت است از: روش تحقیق رسانه ای و مراحل آن، روش های تجربی در روان شناسی شناختی، روش های سنجش و گردآوری داده ها در علوم شناختی، اصول فرضیه سازی و طراحی تکالیف آزمایشگاهی در روان شناسی شناختی، روش های غیرتجربی در روان شناسی شناختی در ارتباط با رسانه، تحلیل داده ها، شبیه سازی رایانه ای و کاربرد آن در پژوهش های رسانه، الگوپردازی نمادین در پژوهش های رسانه و طراحی پژوهش برای داده یابی.
فصل پنجم به تحلیل گفتمان رسانه ای اختصاص دارد. هر چند زبانی کلامی (گفتار و زبانی غیرکلامی (نوشته ها و عنوان بندی) از عناصر مهم در رسانه های پرنفوذی مانند فیلم و تلویزیون و اینترنت است، ولی عناصر رسانه ای) دیگر مانند رنگ و نور و موسیقی و قاب بندی و حرکت دوربین و تدوین نیز نقش مهمی در ایجاد گفتمان رسانه ای دارند.
در فصل ششم دو موضوع مهم و مرتبط با هم آنالیز می گردد: شناخت مخاطب رسانه و طراحی و دریافت پیغام های تبلیغاتی از دیدگاه شناختی. به این منظور، در این فصل مطالبی همانند مفهوم مخاطب؛ روینمودهای گوناگون به شناخت مخاطب و اهداف مخاطب شناسی مسائل مربوط به برد و تأثیر رسانه بر مخاطبان از دیدگاه شناختی؛ رابطه فرستندگان پیغام و مخاطبان از نظر روان شناسی شناختی؛ آینده پژوهی مخاطب بر اساس رویکرد شناختی؛ روینمودهای گوناگون در زمینه تبلیغات؛ رویکرد شناختی به مخاطب شناسی و تبلیغات پژوهی؛ روان شناسی شناختی تغییر دهن؛ و اثرات رفتاری، نگرشی و شناختی تبلیغات رسانه ای مطرح می گردد.
در فصل هفتم روینمودهای شناختی در فراوری محتوای رسانه ها معرفی می گردد. با توجه به اهمیت فراوری محتوا در رسانه و نگرش شناختی به این مقوله، عمده مباحث این فصل عبارت است از: فرآیند فراوری محتوای رسانه ای؛ روینمودهای گوناگون در زمینه فراوری محتوای رسانه؛ رویکرد شناختی به فراوری محتوای رسانه؛ روان شناسی شناختی و فراوری محتوای رسانه؛ علوم شناختی، مخاطب شناسی و فراوری محتوای رسانه؛ اثرات رفتاری، نگرشی و شناختی محتوای رسانه.
موضوع اصلی فصل هشتم، چگونگی رویارویی مخاطب با رسانه و ادراک آن از دیدگاه روان شناسی شناختی است. در این فصل، مباحثی مانند مبانی و مفاهیم کلیدی در روان شناسی شناختی رسانه های جمعی؛ نقش حافظه و یادگیری در رسانه؛ پردازش اطلاعات در فهم آثار رسانه ای؛ بازنمایی در رسانه از دیدگاه شناختی؛ تفکر، استنتاج و حل مسئله در رویارویی با رسانه؛ ارتباط هوش و خلاقیت رسانه ای؛ رویکرد فیزیولوژیک در ادراک رسانه؛ و رویکرد فرهنگی در ادراک رسانه آنالیز می گردد.
فصل نهم یکی از مسایل جالب توجه و مهم در حیطه ارتباطی مدرن مطرح شده است؛ یعنی شرح و تبیین شیوه هایی که مخاطب برای کنترل شناختی و پردازش اطلاعات در کاربرد رسانه های تعاملی (تلویزیون تعاملی، رایانه همراه، تلفن همراه، اینترنت به کار می گیرد.
موضوع اصلی فصل دهم، معرفی روش های آزمایشگاهی سایکوفیزیک در زمینه ادراک رسانه و آشنایی با مقیاس های سنجش شناختی و کاربرد آنها در فراوری و فهم آثار رسانه ای است.
منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران